SPORT O‘YINLARI SPORCHILARINING OVQATLANISH VA SUV-ICHIMLIK REJIMINING XUSUSIYATLARI
Keywords:
sport o‘yinlari turlari, suv-ichimlik rejimi, sportchilarning ovqatlanishi, ovqatlanishning energiya qiymati, jismoniy yuklama.Abstract
Zamonaviy sport yutuqlari mashg‘ulotlar jarayonida neyropsik va muskul faoliyatining xususiyatlaridan kam bo‘lmagan optimal ovqatlanish tamoyillariga asoslanadi. Mazkur ilmiy maqola sport o‘yinlari turlari bilan shug‘ullanadigan sportchilarning ovqatlanish hamda suv-ichimlik rejimini tahlil qilishga bag‘ishlangan. Sport o‘yinlari turli intensivlikdagi yuklamalarni dam olish davrlari bilan almashinishi bilan tavsiflanadi. Muskul ishini energiya bilan ta’minlash mexanizmi esa aralash, ya’ni anaerob-aerob jarayonga asoslangan. O‘yindagi natija nerv-muskul apparati, yurak-qon tomir va nafas olish tizimlari, vizual analizatorning rivojlanish darajasiga bog‘liq bo‘lib, texnik va taktik ko‘nikmalarning mukammalligi bilan belgilanadi. Sportchilardagi energiya sarfida katta individual farqlar bo‘lishi mumkin, bu o‘yin davomida jismoniy faoliyatning intensivligiga ta’sir qiluvchi ko‘plab omillarga bog‘liq. Shu sabab, ovqat ratsionining energiya tarkibi ham juda o‘zgaruvchan bo‘lishi mumkin. Jamoaviy sport turlari bilan shug‘ullanuvchi sportchilarining kundalik ratsionida oziq-ovqat va suyuqlik iste’molini sifatli va miqdoriy taqsimlash, oldinda turgan o‘yinni hisobga olgan holda amalga oshirilishi kerak. Maqolada sport o‘yinlari turlari sportchilarining sport ko‘rsatkichlarini tiklanishiga ozuqa moddalarini ta’sirining adabiy tahlili berilgan.
References
Borisova O.O. Pitanie sportsmenov: zarubejnыy opыt i prakticheskie rekomendatsii [Tekst]: ucheb.-metod. posobie /O. O. Borisova. - M.: Sovetskiy sport, 2007. - 132 s.
Oleynik S.А. Sportivnaya farmakologiya i dietologiya / S.А. Oleynik, L.M. Gunina, R.D. Seyfulla – M.–SPb.–Kiev: «Dialektika», 2008. – 134 s.
Аzizbekyan G.А. Printsipы optimalьnogo pitaniya sportsmenov razlichnыx spetsializatsiy /G.А. Аzizbekyan, D. B. Nikityuk, А. L. Pozdnyakov, I.S. Zilova, K.V. Vыbornaya // Voprosы pitaniya. — 2010. — T. 79, № 4. — S. 67–71.
Tutelьyan V.А. Optimizatsiya pitaniya sportsmenov: realii i perspektivы / V.А. Tutelьyan, D.B. Nikityuk, А.L. Pozdnyakov // Vopr. pitaniya. – 2010. – T. 79, № 3. – S. 78-82.
Vorobьeva V.M. Rolь faktorov pitaniya pri intensivnыx fizicheskix nagruzkax sportsmenov / V.M. Vorobьeva, L.N. Shatnyuk, I.S. Vorobьeva, G.А. Mixeeva, N.N. Muravьeva, Ye.E. Zorina, D.B. Nikityuk // Voprosы pitaniya. -2011.- Tom 80. - № 1.- S. 70 – 77.
Putro L. M. Osobennosti pitaniya sportsmenov-futbolistov / L. M. Putro // Nauka v olimp. sporte. - 2013. - № 1. - S. 66-70.7. Hespel P, Maughan RJ, Greenhaff PL. Dietary, supplements for football // Journal of Sports Sciences. - 2006. - 24(7). - P. 749-761.
Watt KK, Garnham AP, Snow RJ. Skeletal muscle total creatine content and creatine transporter gene expression in vegetarians prior to and following creatine supplementation // International Journal of Sports Nutrition and Exercise Metabolism. - 2003. - 14. - P. 517-531.
Williams M.H. Nutrition for Health, Fitness and Sport./ M.H. Williams – 7nd ed – Boston: – McGraw-Hill, 2005. – 247 p.
Zilova I.S. Analiz spetsializirovannx piщevx produktov, prednaznachennx dlya pitaniya sportsmenov/I.S. Zilova, D.B. Nikityuk // Vopros pitaniya. - 2011. - Tom 80, № 2. - S. 71 – 75.
Xasanova N. R. Turli jismoniy yuklamalarni bajarishda metabolik adaptiv o‘zgarishlarning xususiyatlari. Central Asian Academic Journal of Scientific Research. ISSN: 2181-2489 Volume 1, Issue 3. December 2021
Bokschilarni jismoniy tayyorgarlik va musobaqa jarayonlaridagi energiya sarfi va to‘g‘ri ovqatlanishning o‘ziga xos xususiyatlari. The journal of academic research in educational sceinces. Volume 2. Issue 1. Januari 2021. 1109-1115 р Scientific Journal Impact Factor (SJIF) 2021: 5.723
