ERKIN VOHIDOV IJODIDA INTERTEKSTUALLIK
Keywords:
intertekstuallik, intertekst, badiiy matn, persepsiya, she’riy nutq, presedent birliklar, toponimlar, antroponimlar, iqtibos.Abstract
Dunyo tilshunosligida matnni inson tafakkuri mahsuli sifatida uning yaratuvchisi, qabul qiluvchisi bilan kompleks tarzda o‘rganish psixolingvistik, sotsiolinvistik hamda pragmalingvistik tadqiqotlarning amalga oshirilishiga imkon yaratdi. Matnning yaratilishi, uning idrok qilinishi, tushunilishi kabi masalalar dolzarb muammo sifatida talqin qilinmoqda. Qayd etish joizki, bu yo‘nalishda dunyo tilshunosligi qator yutuqlarga ham erishdi. O‘zbek tilshunosligida ham dunyo tilshunosligining yangi ilmiy paradigmalari asosida badiiy matn tadqiqi doirasi kengaydi, uning mazmuniy idrok qilinishi, kitobxon tafakkurini boyitishi va nutq madaniyatini oshirish kabi jarayonlarga ta’sirini o‘rganishga jiddiy kirishildi. Badiiy matn persepsiyasi va bu jarayonga intertekstuallik hodisasining ta’sirini o‘rganish ham badiiy asar tahlili, matnning o‘ziga xosligi, kitobxon uchun foydali jihatlarini aniqlashda dolzarb ahamiyat kasb etadi. Shuningek, badiiy matndagi intertekstual birliklarni aniqlash, ularning mazmuniy persepsiyaga ta’siri masalasini o‘rganish tilning yangi, lekin tadqiq qilinmagan jihatlarini aniqlashga imkon beradi.Ushbu maqolada badiiy matndagi intertekstuallik tushunchasi, uning o‘rganilishi o‘zbek adabiyotida, xususan, Erkin Vohidov she’riyatidagi turlari misollar yordamida tahlilga tortilgan. “O‘zbegim” qasidasidagi intertekstuaallik va uning turlari hamda badiiy matn tushunilishi haqida xulosalar chiqarilgan.
References
Арнольд, И.В. (1997) Семантика. Стилистика. Интертекстуальность Текст. И.В. Арнольд. Сб. ст.; СПб, Изд-во С.-Петерб. ун-та. C. 443.
Фатеева, Н.А. (1998) Типология интертекстуальных элементов и связей в художественной речи Текст, Известия АН. Серия литературы и языка. Ташкент.№5. С. 25 - 38.
Kristeva, J. Bakhtine, (1967) le mot, le dialogue et le roman Texte. J. Kristeva Critique,. № 239, pp. 465.
Yo‘ldoshev, M. (2010) Badiiy matnning lingvopoetik tadqiqi. Fil. fan.doktori... diss.Toshkent.
Тороп, П.Х. (1981). Проблема интертекста Текст. П.Х. Тороп , Текст в тексте: труды по знаковым системам; XIV. Учёные записки Тартуского гос. универс. Вып. 567. Тарту: Тарт. ун-т, С. 33-44.
Qurbonova, M., Yuldashev, M. (2014) Matn tilshunosligi. Toshkent.
Воҳидов, Э. (2001) Сайланма. Учинчи жилд. Умрим дарёси. Тошкент: “Шарқ”. Б.527.
Xomidova, M. F. (2019). The problem of intertextuality in modern linguistics. Central Asian Problems of Modern Science and Education, 3(4), 259-263.
Xudoyberganova, D. (2010) Badiiy matnning antroposentrik tadqiqi. Fil. fan.doktori... diss . Toshkent.
qizi Xomidova, M. F. (2019). INTERTEXTUALITY AND LITERARY TRANSLATION. Scientific Bulletin of Namangan State University, 1(6), 309-311.
Qizi, X. M. F., & Tursunova, L. (2022, December). INTERTEXTUALITY AND ITS SOURCES IN THE CREATION OF MUHAMMAD YUSUF. In INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCES WITH HIGHER EDUCATIONAL INSTITUTIONS (Vol. 1, No. 23.12, pp. 41-50).
https://vuzlit.ru/878504/intertekstualnost_funktsii_hudozhestvennom_tekste
